Aylardır yılan hikayesine dönen Microsoft-Activision Blizzard birleşmesinde son karar dün açıklandı. Peki bu süreç neden uzadı ve uzamaya devam ediyor?
An itibariyle süreç tam bir ters köşeyle son bulmuş gibi gözükse de süreci baştan beri takip edenler için aslında başladığı gibi bitti denilebilir. Çünkü öncelikle Birleşik Krallık Rekabet ve Piyasa Kurumu (CMA) bu birleşmeyi durdurup incelemeye başladığında tekelleşmeyi engellemek için engel olacağı düşünülüyordu. Zaman içerisinde özellikle Microsoft’un bu ön yargıyı kırmak için başlattığı girişim ve uygulamaya aldığı yeniliklerin CMA’yı yumuşattığı ve belki de onaylayabileceğini beraberinde getirmeye başlıyordu.
CMA Microsoft Activision Blizzard BirleÅŸmesini Neden Engelledi?
Cevabı basit: Microsoft’un oldukça güçlü olduğu bulut sistemlerinde bir tekel olmasını engellemek.
Windows, Game Pass ve Azure’un da sahibi olan Microsoft’un, Activision Blizzard birleşmesiyle birlikte onun sahip olduğu yan firmalarla, zaten bulut oyun pazarında sahip olduğu %70’lik hakimiyetini güçlendirip gelecekte bu alandaki rekabet ortamına engel olacağından korkuluyor olması.
CMA, bu kararıyla aslında bulut oyun piyasasının önümüzdeki süreçte önemli bir piyasa haline geleceğini ön görüyor ve bu alanın korunması gerektiğine olan inancını gösteriyor. Karar oybirliğiyle alınmamış olmasına rağmen şimdilik birleşmeyi engellemeyi başarıyor.
CMA’nın Bu Kararında Call Of Duty’nin Etkisi Var mı?
Tam olarak kararın temeli olduğu söylenemez. Ancak Call of Duty’nin bir konsol üreticisinin tekeline girmesi, yapılan tüm iyi niyetli anlaşmalara rağmen piyasadaki rekabete engel olacağı düşüncesi de bu birleşme de bir tıkanma noktası olarak düşünülüyor.
Neticede bahsi geçen Call of Duty, Activision Blizzard’ın amiral gemisi ve Microsoft’un Xbox bulut oyun arşivini tek başına güçlendirebilecek bir kitleye sahip. Ancak anlaşmanın tek başına bu gücün el değiştirmesinden dolayı oluşacak etkilerden dolayı engellendiğini söylemek süreci tam olarak doğru açıklamıyor.
CMA’nın Bu Kararı Anlaşmanın Tamamen Sonu mu?
Şu an için görünen öyle olsa da Microsoft bu anlaşmadan o kadar kolay vazgeçecek gibi gözükmüyor.
Sürecin devamında temyiz aşamaları başlayacaktır ki şirkette bunu en kısa sürede yapacağını açıklıyor. Temyiz başvurusu, yapıyla ilgili hiçbir şeyin değiştirilmemesini, ancak argümanların analiz edilerek kararın neden değiştirilmesi gerektiğinin savunulmasını içerecek.
Activision Blizzard ve Microsoft, Brexit sonrası Ä°ngiltere’nin teknoloji alanında dünya lideri olma hedefini ortaya koyduÄŸuna dikkat çekerek bu kararın verdiÄŸi mesajı sorgulamaya baÅŸladılar bile.
Ancak oradan da istenilen sonucun çıkmaması, daha büyük deÄŸiÅŸimlere yol açabilir. Aslında görünene göre anlaÅŸmazlık noktası olan bulut hizmeti için Microsoft bu süreçte üzerine düşen her türlü güvenceyi vermeye çalıştı. Öyle ki CMA açıklamasında listelenen mevcut oyunları çapraz platform olarak tutmayı kabul etti. CMA, anlaÅŸmanın konsol pazarına önemli ölçüde zarar vermeyeceÄŸini kabul etmiÅŸ olsa da bulut pazarı sorununun bir acil durum planı olmayabilir. Microsoft’un bulut teknolojisinin bir kısmının satılmasına yol açabilir.
Xbox Bu Anlaşma İçin Nasıl Evrilebilir?
Temyiz süreci uzun sürebilir ancak basit bir politika izler. CMA’nın açıklamaları incelenip anlaşmanın Birleşik Krallık için söylenenin aksine başarılı bir anlaşma olduğu, rekabete ise zarar verilmeyeceği kanıtlanmaya çalışılacak.
Üç temel strateji bulunmakta:
Birincisi, Ä°ngiliz istihdamı ve Ä°ngiltere’nin bir teknoloji merkezi olarak konumu için Ä°ngiltere’nin bu anlaÅŸmayı onaylaması gerektiÄŸi savunulacak ki sürecin bu anlamda hemen baÅŸladığı söylenebilir.
Ä°kincisi, CMA’nın ya bulut oyunlarının geleceÄŸine iliÅŸkin anlayışında (tamamen spekülatif) ya da Microsoft’un Activision Blizzard’a sahip olmasının bu alana vereceÄŸi zarar konusunda hatalı olduÄŸunu savunmak. Oyun, teknoloji ve sanatın kesiÅŸtiÄŸi noktada yer alıyor ve her ikisine de yabancı, bu nedenle yetkililerin yeterince bilgi sahibi olmadıkları iddiasında bir miktar akla yatkınlığı söz konusu oluyor.
Üçüncüsü, bu çabalardaki başarısızlığa verilecek tepki bir şeyleri satmak olacaktır. Yani tekelleşmek değil gelişmek için piyasadaki payı küçültmeye gitmek.
 Tabi temyiz başvurusu sonuçlanana kadar bunun tam olarak ne olabileceğini bilemeyeceğiz.
CMA Bu Anlaşmayı Engellemekte Haklı mı?
Bu tamamen bakış açınıza baÄŸlı. Microsoft’un anlaÅŸması son zamanların en büyüğü olsa da diÄŸer anlaÅŸmalardan çok farklı deÄŸil. Bu yüzden bir yandan kötü bir fikir olduÄŸu için anlaÅŸmanın engellenmesinin doÄŸru olacağını düşünülse de bir yandan da oyunun kurallarının çoktan belirlendiÄŸini biliyor. Åžirketler diÄŸer ÅŸirketleri satın almaya devam edecek ve Microsoft süreçte yanlış bir ÅŸey yapmadığını ve hatta pastasını paylaÅŸacağını gösteren pek çok iyi niyetli adımla da bunu gösteriyor.
CMA, bulut pazarının yakında oyunlarda baskın bir güç haline geleceğini öne sürerek spekülatif bir bilmişlikle sadece mevcut pazara bakarak dar görüşlü davranıyor. Bulut oyunları daha uygulanabilir hale geldiğinde, Nintendo ve Sony’nin (ve muhtemel olarak Valve, Epic ve Apple’ın) pazar payları artacak. Şu anda bulut oyunlarının ne kadar önemli olduğu konusu yanlış anlaşılıyor olabilir. Ancak Xbox, Xbox Series X/S yeteneklerini oyunculara savunurken bu özelliği zorladı ve her zaman çevrim içi dijital haklar yönetimi konusunda (DRM) başarılı oldu, bu başarının ona şu anda zarar verdiği söylenebilir.
Çünkü kendi sistemleri ve içerikleri hakkındaki yasal hakların korunmasına oldukça özen gösteren Microsoft, bu birleşme sonrasında elde edeceği yeni içeriklerin haklarında da bunu uygulamaya devam edeceği bir sürpriz değil. Doğal olarak bu da CMA’nın tekelleşme endişesine tabiri caizse odun atıyor.
Bu Satın Almanın Engellenmesi PlayStation İçin Ne Anlama Geliyor?
Sony ve tabi ki oyun alanındaki markası PlayStation, bu anlaşmadan memnun değildi. O yüzden engellenmesi onu mutlu etmiş olabilir.
Ancak onların bu anlaÅŸmaya karşı çıkmasının sebebi CMA kararında açıklanan bulut oyunları deÄŸildi ve büyük ihtimalle bu konuya odaklanan CMA’nın kararı onları da ÅŸaşırtmış olabilir. CMA bu anlaÅŸmanın konsol rekabetine zarar vermeyeceÄŸi gibi yine spekülatif bir düşünceye sahip olduÄŸu için için Sony’nin bu konuda yapabileceÄŸi tek ÅŸey izlemek ve Xbox’ın Activision Blizzard anlaÅŸmasının zayıflatılmaya zorlanmasını ummak.
Bu Satın Alma Oyuncular İçin Ne Anlama Geliyor?
Bu konuda aslında Microsoft, Overwatch ve Call of Duty gibi mevcut özelliklerin çapraz platform olarak kalacağını defalarca belirterek ilk etapta onları çok üzmeyeceÄŸini gösterdi. Ancak Bethesda’yı satın alıp ve Starfield’ı özel yaptığı göz önüne alındığında, uzun vadeli bakış açısı daha fazla Xbox’a yöneltme gücüne sahip olmak olacak. Öte yandan, WoW aboneliklerinden ve Overwatch ve CoD mikro iÅŸlemlerinden elde edilen para da saÄŸlıklı bir gelir dilimi, bu nedenle acele edilmeyebilir.
Her ÅŸey göz önünde bulundurulduÄŸunda, bu sürecin 2024’ten önce sonuçlanması pek olası deÄŸil ve bu da yayımlaması beklenen oyunlarda dahili gecikmeler anlamına geliyor.
Diğer Ülkelerin Bu Birleşmeye Bakış Açısı Nasıl?
CMA şimdilik bu birleşmeye engel olmuş gözükse de diğer ülkeler bu duruma dair farklı bakış açılarıyla farklı kararlar açıklıyor.
ÖrneÄŸin son olarak birleÅŸmeyi tanıyan ülkeler arasına Ukrayna da katıldı. Ukrayna Antimonopoly Komitesi yaptığı açıklamayla Microsoft’un Activision Blizzard’ı satın alma teklifini onayladığını duyurdu.
Anlaşmanın daha önce Suudi Arabistan, Brezilya, Sırbistan, Şili, Japonya ve Güney Afrika denetim makamlarınca da onaylandığı açıklanmıştı.
Ancak Ukrayna’nın bu ülkelerden farkı iki şirketinde ülkede bulut oyun hizmetleri sunmuyor olması nedeniyle bu durumun ülkenin rekabet gözlemcisi için bir değerlendirme konusu olmaması oluyor.
Derleyen: Onur Bedek
