Kafanızın içinde birbiriyle çatışan düşünceler, sizi ağrıyan bir beyinden daha fazlasıyla baş başa bırakabilir.
ABD’deki Ohio Eyalet Üniversitesi ve Michigan Üniversitesinden araştırmacılardan oluşan ekip, gönüllülere hafif kutular kaldırttı ve görevlerini iyi yaptıklarını söyledikten sonra eleştirel geri bildirimlerde bulundu. Ortaya çıkan psikolojik sıkıntının, katılımcıların boyunlarına ve bellerine ekstra baskı yaptığı tespit edildi.
Çalışma küçük çaplı olsa da psikososyal stres faktörlerinin ve özellikle bilişsel uyumsuzluğun fiziksel sağlığa nasıl zarar verebileceği, iş yeri güvenliği açısından önemli sonuçlar doğurabilir.
Ohio Eyalet Üniversitesinde biyomekanik araştırmacısı olan William Marras gibi araştırmacılar, ağrının beden ve zihin arasında karmaşık bir etkileşim içerdiğini anlamaya başladılar. Ancak ağrının ”biyopsikososyal” modelinin 1980’lerde ilk kez tanımlanmasından sonra gerçekten kabul görmesi onlarca yıl aldı.
Ağrı; fiziksel, sosyal ve psikolojik stres faktörlerinin bir karışımıdır. Bir doktorun, bel ağrısını tanımlamak için kullandığı kelimeler bile kişinin iyileşme beklentilerini şekillendirebilir. Ortopedi cerrahı Gordon Waddell, 1987 yılında, “Hastaları tedavi etme hedefine ulaşmak için bel ağrısına tamamen fiziksel bir hastalık olarak yaklaşmak yerine, bel sakatlığına bir hastalık olarak yaklaşmalıyız.” diye yazmıştır.
Ancak bugüne kadar yapılan araştırmaların çoğu, kronik ağrının depresyon, anksiyete ve evham (en kötüsünün olacağını veya işlerin değişmeyeceğini düşünme) eğilimi ile bir arada bulunması etrafında dönmüştü. Marras ve meslektaşları, bir başka psikolojik faktör olan bilişsel uyumsuzluğun da sırt ve omurga ağrısını etkileyip etkilemediğini anlamak istedi. Bundan yola çıkan ekip, depresyon ve anksiyetenin ağrıyı şiddetlendirmesine benzer şekilde, bu psikolojik rahatsızlığın fiziksel olarak ortaya çıkıp çıkmadığını görmek için bir dizi deney tasarladı.
Marras, “Bu zihin-beden bağlantısına ulaşmak için insanların düşünme biçimlerine ve bilişsel uyumsuzluk ile düşüncelerinden ne zaman rahatsız olduklarına bakmaya karar verdik.” diye açıklıyor.
Laboratuvar temelli çalışmada 17 gönüllü, omurgalarına ve sırtlarına ne kadar yük bindiğini ölçmek için hareket sensörleri takarken hafif bir kutuyu hassas pozisyonlara taşımakla görevlendirildi. Önce sırtlarını korumak için doğru şekilde hareket ettikleri söylendi. Ancak daha sonra geri bildirim giderek olumsuzlaştı, katılımcılara görevi tatmin edici olmayan bir şekilde yerine getirdikleri söylendi.
Katılımcıların hissettikleri rahatsızlık dereceleri ile omurgalarındaki mekanik yükleri karşılaştıran araştırmacılar, olumsuz geri bildirim nedeniyle kendilerini sıkıntılı hisseden kişilerin omurgalarındaki en yüksek yükün, görevin başında kendilerini yeterli hissettikleri duruma kıyasla yüzde 10 ila 20 oranında arttığını tespit etti. Çalışma, Ergonomics dergisinde yayımlandı.
Başka bir deyişle, tekrarlanan psikososyal stres faktörleri omurgaya daha fazla yük bindirerek ağrıya yol açabilir ancak bu, doğruluğu test edilmesi gereken bir görüş.
Otuz yıllık verilerin yakın zamanda yapılan bir analizi, 2020 yılında dünya genelinde yaklaşık 620 milyon kişinin bel ağrısı çektiğini ve bunun kişilerin çalışma, hareket etme, seyahat etme veya kendilerine ya da başkalarına bakma becerilerini etkilediğini ortaya koymuştu. Bu rakamın, 2050 yılına kadar 800 milyonun üzerine çıkması bekleniyor.
Ağrının psikososyal boyutlarının anlaşılması, fiziksel tedavilere psikolojik terapi eklemenin kronik sırt ağrısının üstesinden gelmenin anahtarı olabileceğini ortaya koyan çalışmalara büyük ölçüde yardımcı oluyor gibi görünüyor.
Bu son çalışma, giderek büyüyen bu araştırma grubuna yeni bir boyut kazandırdı. Sadece insanların ağrılarına neyin katkıda bulunduğunu anlayarak ağrıyı dindirmeyi umabiliriz.
Derleyen: Görkem Süner
