- İsviçre’de bulunan bir ok ucu, yüzlerce yıl sonra incelendi.
- Ok ucunun, gökyüzünden düşen meteorların getirdiği demirden imal edildiği keşfedildi.
- Konu hakkındaki bulgular, Journal of Archaeological Science adlı arkeoloji dergisinde yayımlandı.
Uluslararası bir jeolog ve tarihçi ekibi, Bern Tarih Müzesi’nde bulunan bir ok ucunun gök taşı demirinden yapıldığını keşfetti. Ekip, Journal of Archaeological Science’ta yayımlanan makalelerinde ok ucunun özelliklerini ve yapıldığı malzemenin nereden geldiğini açıklıyorlar.
Önceki araştırmalar, gök taşı demirinin Avrasya’dan Orta Doğu ve Afrika’ya kadar dünyanın birçok yerinde ilk insanlar tarafından kullanıldığını göstermişti. Özellikle, Avrupa’daki ilk insanlar tarafından meteorik demir kullanımına dair birkaç örnek bulunmuştu.
Bu tür pek çok eserin bulunduğundan ancak bu şekilde tanımlanmadığından şüphelenen ekip, bu yeni araştırma ile İsviçre’nin çeşitli bölgelerindeki arkeolojik koleksiyonlarda bir arama yaptı.
Bern Tarih Müzesi’nde bulunan bir ok ucunun testi, bunun kısmen Dünya’da doğal olarak bulunmayan “alüminyum-26” izotoplarından yapıldığını gösterdi. Ayrıca araştırma ekibi, şimdiye kadar yalnızca gök taşlarında tespit edilmiş bir demir ve nikel alaşımı da buldular.
Ok ucunun bir zamanlar Tunç Çağı’na ait olan “Mörigen” adlı yerde keşfedildiği ifade edildi. M.Ö. 900 ila 800 yılları arasında Mörigen’de ilk insanlardan oluşan bir topluluk yaşamıştı.
Ekip, ayrıca ok başında katran olduğunu tahmin ettikleri bir yapıştırıcı kalıntısı buldu. Bu da ok ucunun bir tür şafta tutturulmuş olduğunu düşündürüyor.
Ok ucunun bulunduğu yerin, “Twannberg gök taşının” yere çarptığı noktadan sekiz kilometreden daha az uzaklıkta olduğu ve bu nedenle, ok ucunu yapmak için kullanılan demirin muhtemel kaynağının burası olduğu belirtildi.
Bir jeolojik veri tabanı araştırması, Avrupa’da doğru metal kombinasyonuna sahip yalnızca üç gök taşı bulunduğunu gösterdi. Avrupa’da düştüğü bilinen büyük gök taşlarından üçü, ok ucununkiyle uyumlu bir bileşim içeriyor. Çek Cumhuriyeti’nden Bohumilitz, İspanya’dan Retuerte de Bullaque ve Estonya’dan Kaalijarv gök taşları, ok ucuyla uyumlu yapıdalardı.
Yapılan analizler sonucunda araştırmacılar daha ilginç bir bulguya ulaştılar. Bu ok ucu Estonya’daki Kaalijarv gök taşı ile uyumluydu. Aynı zamanda bu çalışmanın sonucu, Orta Avrupa’da Tunç Çağı boyunca aktif olan kapsamlı ticaret ağının bir örneği niteliğinde.
Derleyen: Tuğba Akkesen
