- Çin’deki bir müzenin deposunda fosilleşmiş bir yumurtanın içinde nadir olarak görülen, tamamen eklemli bir dinozor embriyosu bulundu. Bulunan embriyonun 66 ila 72 milyon yıllık olduğu düşünülüyor.
- Embriyonun duruşunu inceleyen araştırmacılar, böyle bir duruşun daha önce bir dinozorda gözlemlenmediğini, ancak geç dönem modern bir kuş embriyosunu anımsattığını söylüyorlar.
- Bebek Yingliang türünün tek örneği olduğu için çalışmanın yazarları, gözlemlerinden dinozor embriyolarının doğası hakkında kesin bir sonuç çıkarılamayacağının ve herhangi bir hipotezin doğrulanabilmesi için daha fazla benzer fosilin incelenmesi gerekeceğinin altını çiziyor.
Çin’deki bir müzenin deposunda on yılı aşkın bir süredir bulunan fosilleşmiş bir yumurtanın içinde tamamen eklemli bir dinozor embriyosu bulundu. 66 ila 72 milyon yıllık olduğu düşünülen doğmamış embriyo, dinozorlar ile modern kuşlar arasında inanılmaz bir bağlantı olduğunu ortaya koyuyor.
Oviraptorozorlar olarak bilinen tüylü, dişsiz theropodlar grubuna ait olan yumurtadan çıkmamış canlının, yaklaşık 27 santimetre (10,6 inç) uzunluğunda olduğu tahmin ediliyor. Bu durum günümüz kuş embriyolarına özgü bir duruş sergileyen bir dinozor embriyosunun ilk keşfine işaret ediyor. Modern kuşlar, yumurtadan çıkmadan kısa bir süre önce, vücudunu kıvırmayı ve başını kanatlarının altına indirmeyi içeren, kıstırma olarak bilinen bir dizi manevraya girişirler. Ancak kuşların bu davranışının evrimsel kökenleri şimdiye kadar keşfedilmemişti.
2021 tarihli bir makalede keşiflerini bildiren çalışmanın yazarları, Bebek Yingliang lakaplı embriyo öğreneğinin, başı “vücudun ventralinde, ayakları iki yanında ve sırtı yumurtanın künt direği boyunca kıvrılmış şekilde” bulunduğunu açıklıyor. Böyle bir duruşun daha önce bir dinozorda tanınmadığını, ancak bu duruşun, geç dönem modern bir kuş embriyosunu anımsattığını söylüyorlar.
Kıvrılmanın kuşların yumurtadan çıkma sürecinde hayati bir rol oynadığı düşünülmekte. Bu pozisyonu benimsemeyen kuşların yumurtadan çıktıktan sonra hayatta kalma olasılığı çok daha düşük. Bebek Yingliang’ın da aynı duruşu benimsemiş gibi görünmesi, bu fenomenin ilk olarak modern kuşların antik theropod ataları arasında evrimleşmiş olabileceğini düşündürüyor.
Araştırmanın yazarı Profesör Steve Brusatte bu büyüleyici keşifle ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu küçük doğum öncesi dinozor, tıpkı yumurtasının içinde kıvrılmış bir kuş yavrusuna benziyor. Bu da günümüz kuşlarına özgü pek çok özelliğin ilk olarak dinozor atalarında evrimleştiğinin bir başka kanıtı.”
Yingliang Stone Doğa Tarihi Müzesinde bulunan Bebek Yingliang, şimdiye kadar bulunan en eksiksiz dinozor embriyoları arasında yer alıyor ve araştırmacılara bozulmamış bir theropod yavrusunu inceleme fırsatı sağlıyor. Bununla birlikte, türünün tek örneği olduğu için, çalışmanın yazarları gözlemlerinden dinozor embriyolarının doğası hakkında kesin bir sonuç çıkarılamayacağını ve herhangi bir hipotezin doğrulanabilmesi için bunun gibi daha fazla fosilin incelenmesi gerekeceğini kabul ediyor.
Araşatırmacılar, “Bu yeni istisnai fosil embriyo, genellikle kuşlara özgü olduğu düşünülen bazı erken gelişimsel davranışların (kıvrılma) theropod soyunda daha derinlere kök salmış olabileceğine işaret ediyor.” sonucuna varıyor.
Derleyen: Serap Atabey
