- Bilim insanları rutin kimyasal analizlere dayanarak şarapları kökenlerine kadar takip edebilecek bir algoritma eğittiler.
- Çok sayıda bileşiğin konsantrasyonlarındaki ince farklılıklara dayanarak şarapları ayırt etmek için makine öğrenimi kullanıldı. Bu sayede şaraplar, yalnızca belirli bir bağcılık bölgesine değil, aynı zamanda yapıldığı araziye kadar izlenebildi.
- Yeni algoritmanın şarap sahtekârlığının önüne geçeceği ve şarap yapım sürecinde kaliteyi izlemek ve iyi harmanlandığından emin olmak için kullanılabileceği söyleniyor.
Bilim insanları rutin kimyasal analizlere dayanarak şarapları kökenlerine kadar takip edebilecek bir algoritma eğittiler.
Araştırmacılar, çok sayıda bileşiğin konsantrasyonlarındaki ince farklılıklara dayanarak şarapları ayırt etmek için makine öğrenimini kullandılar ve bu sayede şarapları yalnızca belirli bir bağcılık bölgesine değil, aynı zamanda şarabın yapıldığı araziye kadar izleyebildiler.
İsviçre’deki Cenevre Üniversitesinden Prof. Alexandre Pouget, “Etrafta, garajlarında bir şeyler uydurup etiket bastıran ve binlerce dolara satan insanlarla dolu bir sürü şarap sahtekârlığı var. İlk kez kimyasal tekniklerimizle aradaki farkı anlayabilecek kadar hassas olduğumuzu gösterdik.”
Programı eğitmek için bilim insanları, Fransa’nın Bordeaux bölgesindeki yedi farklı mülkten 12 yıl boyunca hasat edilen 80 şarabı analiz etmek için kullanılan gaz kromatografisine yöneldi. Bu teknik, laboratuvarlarda bir karışımı oluşturan bileşikleri ayırmak ve tanımlamak için yaygın olarak kullanılıyor.
Algoritma, bir şarabı diğerinden ayıran tek tek bileşikleri bulmaya çalışmak yerine, her biri için en güvenilir imzayı bulmak için şarapta tespit edilen tüm kimyasallardan yararlandı. Program sonuçları, benzer imzalara sahip şarapların bir arada gruplandığı iki boyutlu bir ızgarada görüntülendi.
Pouget, “İlk gördüğümüz ve hemen dikkatimizi çeken şey, belirli bir şatoya karşılık gelen kümeler olduğuydu. Bu bize bağbozumundan bağımsız olarak her şatoya özgü bir kimyasal imza olduğunu gösterdi. Bir şatoyu ayırt eden şey, çok sayıda molekülün konsantrasyonlarının genel modelidir. Her biri bir senfonidir: Onları birbirinden ayıran tek bir nota yoktur, tüm melodi vardır.” diye anlatıyor.
Araziler çok daha fazlasını ortaya çıkardı. Çarpıcı bir şekilde, kümelerin konumları arazideki mülklerin konumlarını yansıtıyordu. Dordogne Nehrinin kuzeyindeki üç şatodan gelen şaraplar Garonne Nehrinin batısındaki dört şatodan net bir şekilde ayrılıyordu. Pouget, “Kromatogramlardan bu projeksiyonları yaptığımızda Bordeaux’nun haritasını çıkarıyoruz.” dedi.
Adelaide Üniversitesinde şarap bilimi alanında doçent olan ve Understanding Wine Chemistry kitabının ortak yazarı David Jeffery, “Bu tür araştırmalar için makine öğreniminin gücü, gıda ve tarımdaki her yeni uygulamayla daha da belirgin hale geliyor.” diye konuştu.
Üzüm ve topraktan mikro iklime ve şarap yapım sürecine kadar bir dizi faktör, her bir şatodaki şaraplarda bulunan bileşiklerin konsantrasyonlarını etkilemekte. Program, şarapları %99 doğrulukla doğru şatolara kadar takip ederken, bağbozumunu en iyi ihtimalle %50 doğruluk oranına ulaştı.
Communications Chemistry’de yayımlanacak olan araştırma, makine öğreniminin şarabın etiketiyle eşleşip eşleşmediğini teyit ederek dolandırıcılık soruşturmalarına yardımcı olabileceğini öne sürüyor. Sahte içkilerin yılda 3 milyar avro satış kaybına neden olduğu Avrupa’da, son vakalar sektörde faaliyet gösteren suç şebekelerinin büyüklüğünü gözler önüne serdi. Dolandırıcılığın yıllar boyunca devam ettiği ve bir kısmı Bordeaux olarak yeniden paketlenen yaklaşık 5 milyon şişeye eşdeğer miktarda şarabı kapsadığına inanılıyor.
Sahtekârlık tespiti program için en bariz uygulama olsa da Pouget, yaklaşımın şarap yapım süreci boyunca kaliteyi izlemek ve iyi harmanlandığından emin olmak için kullanılabileceğini söyledi. “Bunu, kaliteyi optimize etmek için şarapları nasıl harmanlayacağımızı bulmak için kullanabiliriz. Şarap harmanlama, harika bordeaux ve şampanya yapımında kilit adımdır. Şimdiye kadar bu iş, becerileri için bir servet ödenen birkaç şarap üreticisi tarafından yapıldı. Bunun gibi araçlara sahip olmak harika harmanlar yapmayı çok daha ucuz hale getirecek ve bu da herkesin yararına olacaktır.”
Derleyen: Alp Eren Gümüş
