- İnsan Hakları İzleme Örgütünün (HRW) yeni raporuna göre Meta, 7 Ekim’de İsrail-Gazze savaşının patlak vermesinden bu yana Filistin yanlısı içeriğe yönelik “sistematik ve küresel” bir sansür uyguluyor.
- 51 sayfalık sert bir rapor hazırlayan HRW, Meta’nın Facebook ve Instagram’da içerik kaldırdığı, hesapları askıya aldığı ya da kalıcı olarak yasakladığı binden fazla vakayı belgeledi ve inceledi.
- İddialara göre Meta; hikâyelerin ve yorumların kaldırılması, hesapların devre dışı bırakılması, kullanıcıların başkalarının gönderileriyle etkileşime girme kabiliyetinin kısıtlanması ve bir kişinin materyalinin görünürlüğünün ve erişiminin önemli ölçüde azaltılması dahil olmak üzere “altı temel usulsüz sansür modeli” uyguladı.
İnsan Hakları İzleme Örgütünün (HRW) yeni raporuna göre Meta, 7 Ekim’de İsrail-Gazze savaşının patlak vermesinden bu yana Filistin yanlısı içeriğe yönelik “sistematik ve küresel” bir sansür uyguluyor.
51 sayfalık sert bir rapor hazırlayan örgüt, Meta’nın Facebook ve Instagram’da içerik kaldırdığı, hesapları askıya aldığı ya da kalıcı olarak yasakladığı binden fazla vakayı belgeledi ve inceledi. HRW’ye göre şirket, Filistin’i ve Filistinlileri destekleyen içeriklere yönelik olarak; gönderilerin, hikâyelerin ve yorumların kaldırılması, hesapların devre dışı bırakılması, kullanıcıların başkalarının gönderileriyle etkileşime girme kabiliyetinin kısıtlanması ve bir kişinin materyalinin görünürlüğünün ve erişiminin önemli ölçüde azaltıldığı “gölge yasaklama” dahil olmak üzere “altı temel usulsüz sansür modeli” sergiledi.
Raporun aktardığı örnekler arasında 60’tan fazla ülkeden gelen, çoğu İngilizce olan ve hepsi de “Filistin’e farklı şekillerde barışçıl destek veren” içerikler yer alıyor. Raporda, HRW’nun çevrim içi sansür örnekleri arayan kendi gönderilerinin bile spam olarak işaretlendiği belirtildi.
“Instagram ve Facebook’ta Filistin’le ilgili içeriğe yönelik sansür sistematik ve küreseldir (ve) Meta’nın kendi politikalarını tutarsız bir şekilde uygulaması Filistin’le ilgili içeriğin hatalı bir şekilde kaldırılmasına yol açmıştır.” diyen HRW, raporda sorunun kökü olarak “hatalı uygulama, içeriği denetlemek için otomatik araçlara aşırı güvenme ve içerik kaldırmaları üzerinde aşırı hükümet etkisini” gösterdi.
Guardian’a yaptığı açıklamada Meta, insanlar için “sinir bozucu” olan hatalar yaptığını kabul etti. Ancak şirket, “belirli bir sesi kasıtlı ve sistematik olarak bastırdığımız iması yanlıştır. Çatışma hakkında paylaşılan muazzam miktardaki içerikten 1.000 örneğin ‘sistematik sansürün’ kanıtı olduğunu iddia etmek iyi bir başlık olabilir, ancak bu iddiayı daha az yanıltıcı yapmaz.” açıklamasında bulundu.
Meta, dünyada İsrail ve Filistin ile ilgili konularda insan hakları durum tespitini kamuya açıklayan tek şirket olduğunu belirterek ekliyor: “Bu rapor, hızlı hareket eden, son derece kutuplaşmış ve yoğun bir çatışma sırasında politikalarımızı küresel olarak uygulamanın gerçeklerini göz ardı ediyor ve bu da bize bildirilen içeriklerin artmasına neden oluyor. Politikalarımız herkese söz hakkı verirken aynı zamanda platformlarımızı güvende tutmak üzere tasarlanmıştır.”
Meta, Filistin yanlısı içerik ve sesleri rutin olarak susturduğu suçlamalarıyla bu ay ikinci kez karşı karşıya kaldı.
Geçtiğimiz hafta Demokrat Parti Massachusetts senatörü Elizabeth Warren, Meta’nın kurucu ortağı ve icra kurulu başkanı Mark Zuckerberg’e bir mektup yazarak, ekim ayından bu yana Instagram kullanıcılarından gelen, içeriklerinin rütbelerinin düşürüldüğü ya da kaldırıldığı ve hesaplarının gölge yasaklamaya tabi tutulduğu yönündeki yüzlerce raporun ardından bilgi talep etti.
Geçtiğimiz salı günü Meta’nın gözetim kurulu, şirketin özellikle çatışmayla ilgili iki videoyu Instagram ve Facebook’tan kaldırmasının yanlış olduğunu söyledi. Kurul, videoların “her iki taraftaki insani acılar hakkında dünyayı bilgilendirdiği” için değerli olduğunu söyledi. Videolardan biri Gazze’deki El Şifa hastanesi yakınlarındaki bir hava saldırısı sonrasını Instagram üzerinden, diğeri ise 7 Ekim saldırısı sırasında rehin alınan bir kadını Facebook üzerinde göstermişti. Klipler daha sonra eski haline getirildi.
Meta’nın ürünlerinin kullanıcıları, İsrail yanlısı içerik lehine ve Filistin yanlısı gönderilere karşı teknolojik ön yargı olduğunu söylediklerini belgelediler. Instagram’ın çeviri yazılımı, Arapça “Allah’a hamd olsun” ifadesinin ardından gelen “Filistinli” kelimesini İngilizce’de “Filistinli teröristler” olarak değiştirdi. WhatsApp’ın yapay zekası, Filistinli erkek ve kız çocuklarının görüntülerini oluşturması istendiğinde, silahlı karikatür çocuklar yarattı.
Derleyen: Alp Eren Gümüş