Vulcan Cert-1 Roketi Başarıyla Fırlatıldı

• GeçtiÄŸimiz ay ULA CEO’su Tory Bruno, sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda ÅŸirketin yeni roketi Vulcan Cert-1 fırlatma tarihinin 8 Ocak 2024’e ertelendiÄŸini duyurmuÅŸtu.
• Vulcan Cert-1’in fırlatılışı, planlandığı gibi bugün Türkiye saatiyle 10.18’de ULA’nın Florida’daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Ä°stasyonunda bulunan Uzay Fırlatma Kompleksi-41’den gerçekleÅŸti.
• Roketin Ay’a iniÅŸi baÅŸarılı olursa 1972’deki Apollo 17’den bu yana ABD’nin Ay’a güvenli bir ÅŸekilde inen ilk özel görevi olacak.

GÃœNCELLEME: Astrobotic’in tarih yazan özel Ay’a iniÅŸ aracı, Ay’a giderken bir anormallik yaÅŸadı. Astrobotic Peregrine Ay’a iniÅŸ aracı, dün erken saatlerde ULA tarafından inÅŸa edilen bir Vulcan Centaur roketinin üzerinde eliptik yörüngeye fırlatılmıştı. Aracın 23 Åžubat’ta Ay’a inmesi bekleniyordu ancak Pittsburgh, Pensilvanya merkezli Astrobotic’e göre iniÅŸ aracı, yolculuÄŸuna yalnızca birkaç saat kala, tüm Ay’a iniÅŸ görevini tehdit edebilecek bir anormallik yaÅŸadı. Araç fırlatıldıktan yedi saat sonra ÅŸirketin resmî sitesinde yapılan ilk güncellemeye göre araçta, GüneÅŸ’e yönelimini engelleyen bir anormallik meydana geldi. Åžirket tarafından X üzerinden yapılan ikinci güncellemede bunun nedeninin bir itiÅŸ sorunu olabileceÄŸi bildirdi. Yapılan güncellemeye göre ekip itiÅŸ sorununu çözmeye çalışırken aracın bataryası da düşük seviyelere inmeye baÅŸladı. Ayrıca ekip muhtemel bir iletiÅŸimsizlik dönemine girmeden önce güneÅŸ panellerini GüneÅŸ’e doÄŸru çevirerek doÄŸaçlama bir manevra geliÅŸtirmek zorunda kaldı. Yapılan hamleden sonra araç iletiÅŸimsizlik dönemine girdi. Åžirket, güncellemelere devam edeceÄŸini bildirdi. Türkiye saati ile 21.00’de yapılan baÅŸka bir güncelleme ile aracın yakıtında kritik bir kayıp yaÅŸandığı ve alternatif görev profilleri için deÄŸerlendirmelerin yapıldığı yazıldı. Yapılan son güncellemede ise araçtan ilk fotoÄŸraf paylaşıldı. Açıklamada, araç bataryasının tamamen ÅŸarj olduÄŸu ve Peregrine’in mevcut gücünü kullandıkları yazıldı. Ayrıca açıklamada, Pregrine misyon ekibinin 24 saatten uzun süredir aralıksız çalıştığı ve sürekli güncellemeler sunmaya devam edeceklerini de yazan ÅŸirket bu kritik olayı merakla izleyen takipçilerinden sabırlı olmalarını rica etti.

GeçtiÄŸimiz ay ULA CEO’su Tory Bruno, sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda, ÅŸirketin yeni roketi Vulcan Cert-1 fırlatma tarihinin 8 Ocak 2024’e ertelendiÄŸini duyurmuÅŸtu. Planlandığı gibi Vulcan Cert-1, bugün sabah saatlerinde fırlatıldı. Bu fırlatmayla ULA, ilk Vulcan Centaur roketini bugün baÅŸarıyla uzaya fırlatmış ve özel Astrobotic Peregrine Ay’a iniÅŸ aracıyla, insan kalıntılarını ve bilimsel ekipmanları da Ay’a ve derin uzaya taşımış oldu. 

Vulcan Centaur roketi, ticari uçuÅŸlara ve hükûmet uçuÅŸlarına hazır olduÄŸunu kanıtlamak amacıyla hazırlanan Cert-1 görevi kapsamında, ULA’nın Florida’daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Ä°stasyonundaki Uzay Fırlatma Kompleksi-41’den Türkiye saatiyle sabah 10.18’de fırlatıldı. Roket, aynı zamanda ABD ÅŸirketi Astrobotic tarafından inÅŸa edilen ve ajansın Commercial Lunar Payload Services programının ilk uçuÅŸu olarak NASA için altı deney içeren Peregrine Ay’a iniÅŸ aracını da taşıyor. Roketin Ay’a iniÅŸi baÅŸarılı olursa 1972’deki Apollo 17’den bu yana ABD’nin Ay’a güvenli bir ÅŸekilde inen ilk özel görevi olacak.

Vulcan Cert-1 roketinin taşıdığı Peregrine aracında yer alan bilimsel ekipmanlardan LETS (DoÄŸrusal Enerji Transfer Spektrometresi) radyasyonu ölçecek, NIRVSS (Yakın Kızılötesi Uçucu Spektrometre Sistemi) Ay toprağının bileÅŸimini çözecek, sıcaklığını ve yapısını belirleyecek, NSS (Nötron Spektrometre Sistemi) su arayacak, PITMS (Peregrine Ä°yon Tuzağı Kütle Spektrometresi) Ay atmosferindeki iyonları inceleyecek ve LRA (Lazer Retroreflektör Dizisi) bilim insanlarının gelecekte uzun yıllar boyunca Ay’ın konumunu ölçmelerine yardımcı olacak yeni bir kalıcı konum iÅŸaretçisi görevi görecek.

Astrobotic’in Peregrine’i ayrıca ödeme yapan müşteriler için Ay’a baÅŸka yükler taşıyor. Bunlar arasında DHL teslimat hizmeti için bir paket, bir dijital sanat galerisi, uzay mezar ÅŸirketleri Celestis ve Elysium için insan DNA örnekleri de var. Bu hafta hesaplanan muhtemel fırlatma tarihleri 8, 9, 10 ve 11 Ocak idi. Tahminlere göre 8 Ocak’taki fırlatma, bu dört fırlatma planı için en iyi hava koÅŸullarını vaat ediyordu. Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Ä°stasyonu 45. Hava Filosu fırlatma hava durumu sorumlusu Melody Lovin’e göre 8 Ocak’taki fırlatma gününde hava durumunun iyi olma ihtimali %85’ti. Ancak 9 Ocak’ta yoÄŸun bulutlar nedeniyle hava durumunun iyi olma ihtimali %40’a düşüyor ve 10 ile 11 Ocak’ta da %45’te kalıyordu. Bu nedenle fırlatma, bugün gerçekleÅŸtirildi.

NASA’nın Ay’a Vulcan’ın yükü olan Peregrine’e iniÅŸ aracıyla ilgili çeÅŸitli deneyleri olduÄŸundan, ABD uzay ajansı fırlatmanın canlı bir web yayınını izleyicilere sundu.

Derleyen: Fatma Ebrar Tuncel