- İnternetin en zehirli yerlerinden biri olarak nitelendirilen Tattle Life gibi anonim dedikodu forumlarında kullanıcılar takip ettikleri influencer’ları eleştirmek için paylaşım yapıyor.
- Yapılan araştırmaya göre bu forumlarda sıkça tekrarlanan bir ifade var: “Onu eskiden severdim.”
- Influencer’lara olan sevgimizin zamanla azalmasında sömürüldüğümüz, görmezden gelindiğimiz ve dışlanmış gibi hissetmemiz önemli bir rol oynuyor.
Anonim bir dedikodu forumu olan Tattle Life, “internetteki en zehirli yer” olarak tanımlanıyor. “Sahte vücutlar, sahte dişler, sahte burun, sahte hayat, kariyeri boşa gidiyor, hâlâ çok kibirli, her zaman düğün konuğu ama asla gelin değil” sitedeki başlıklardan sadece birkaçı.
İnsanlar takip ettikleri influencer’ları eleştirmek için Tattle Life, Guru Gossip, GOMI (Get Off My Internets) ve Blogsnark Subreddit gibi dedikodu forumlarına giderek daha fazla yöneliyor. Bu forumlarda kullanıcılar influencer’ın sosyal medya içeriğinden dış görünüşüne kadar her şeyi didik didik ediyor. İnfluencer’ların arkadaşları, eşleri ve çocuklarıyla olan ilişkileri bile mercek altına alınıyor. Bu forumlar incelendiğinde tekrarlanan şaşırtıcı bir cümle var: “Eskiden onu severdim.” Birçok forum kullanıcısı, şu anda alenen ve coşkuyla eleştirdikleri influencer’ların eski hayranları. Peki neden bir zamanlar sevdiğiniz influencer’lardan nefret etmeye başlayabilirsiniz?
Influencer’lar takipçileriyle parasosyal ilişkiler kurmakta çok başarılı. Bunlar büyük ölçüde tek yönlü olan ancak takipçiler tarafından karşılıklı olarak deneyimlenen ilişkiler. Favori influencer’lar, takipçilerinin varlığından muhtemelen habersiz olsalar bile onlarla arkadaş gibi hissedebilir. Ancak önde gelen iki dedikodu forumunda yapılan çalışma, bu parasosyal ilişkilerin bozulabildiğini, sevgi ve hayranlığın yerini düşmanlık ve hatta nefret duygularının alabildiğini ortaya koyuyor.
Dışlanmış Hissetmek
Influencer’lar genellikle hayatlarıyla ilgili kişisel ayrıntıları paylaşarak şöhrete ulaşıyor ancak daha sonra mahremiyetlerini ve ruh sağlıklarını korumak için sınırlar koyuyor. Bu durum, yakınlık illüzyonunu bozabilir ve atlanan bilgilere hakkı olduğunu düşünen takipçilerin öfkelenmesine yol açabilir. Bir forum kullanıcısı şunları gözlemlemiş: “Bir ilişkiyi on yıl boyunca takipçilerinizle paylaşıp sonra da ayrılık konusunu doğru dürüst ele almamak olmaz. Hayatındaki sınırları ve mahremiyet düzeyini o belirledi. Bunları aniden değiştiremez.”3a
Bir influencer tarafından dışlandığımızı hissettiğimizde, duygularımız giderek düşmanca bir hâl alabilir. Yine de pek çok kişi takip ettiği kişiyi takip etmeyi bırakmak yerine dedikodu forumlarına yönelerek “anlatı boşluklarını” kendi teorileriyle dolduruyor ve kapsamlı çevrimiçi araştırmalarla topladıkları “kanıtlarla” destekliyor.
Paylaşımlarının her ayrıntısını incelemekten şirket hesaplarına erişmeye kadar paylaşımcılar, influencer’ların hayatlarındaki gizli ayrıntıları ortaya çıkarmaya kararlı. Takipçiler arasında uzun süredir şüphelenilen bir hamilelik veya ayrılığın duyurulması gibi doğruluğu kanıtlanan teoriler kutlanıyor ve takipçiler “dedektiflik çalışmaları” için kendilerini tebrik ediyor. Bulgular, dedikodu forumlarının, kullanıcıların influencer’ı yakından tanıdıkları yanılsamasını yeniden yaratarak dışlanma duygularının üstesinden gelmelerini sağladığını gösteriyor.
Görmezden Gelinmiş Hissetmek
Influencer’lar, takipçilerinin yorumlarını “beğenerek” ve yanıtlayarak onlarla ilişkilerinin karşılıklı olduğu yanılsamasını yaratıyor ancak kitleleri büyüdükçe genellikle daha az duyarlı hale geliyor. Birçok influencer yorumları siliyor ve belirli anahtar kelimeleri içeren yorumları engelliyor. Bu da bazı takipçilerin kendilerini görmezden gelinmiş hissetmesine yol açıyor. Çalışmada gözlemlenen bir paylaşım şunlar söylüyor: “Onu sürekli Twitter veya Instagram’da sorular sorarken görüyorum ve takipçileri ona gerçekten güzel geri bildirimler veya yorumlar, hatta tavsiyeler ve öneriler veriyor. Asla cevap vermiyor, teşekkür etmiyor ya da sadece küçük kalp butonuyla onları onaylıyor.”
Forum üyeleri, influencer’ların forumları okuduğu inancını sürdürüyor. Paylaşımcılar genellikle doğrudan influencer’lara hitap ederek onlara içeriklerini nasıl geliştirecekleri ve takipçileriyle ilişkilerini nasıl onaracakları konusunda tavsiyelerde bulundu. Bir yorumcu uzun bir öneri listesinin başına şu ifadeyi eklemişti: “Eğer bu yorumları okuyorsanız birçoğumuzun eskiden içeriklerinizi izlerken artık neden izlemediğimize dair yapıcı bir genel bakış sunmak istedim. Sinsi bir insan değilim, bu nedenle yorumumun silinmeyeceği bir forumda elimden geldiğince basit ve yapıcı bir şekilde açıklamaya çalıştım.”
Veriler, dedikodu forumlarında paylaşımda bulunmanın, takipçilerin influencer’lar tarafından görüldüklerini ve kabul edildiklerini hissetmelerine yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Sömürüldüğünü Hissetmek
Bir influencer, ünü arttıkça, giderek daha kazançlı hale gelen marka onayları ve ortaklıklar yoluyla takipçilerinden kâr elde ediyor. Takipçiler, influencer’lar yalnızca doğrudan ticari kazanç sağlayan içerikler paylaştığında sömürüldüklerini hissedebiliyor. Bir paylaşımcı eskiden takip ettiği influencer hakkında şunları ifade etmiş: “Beş hafta aradan sonra böyle yarım yamalak, gerçek olmayan sponsorlu içerik yayımlama cüretini gösterdiğine inanamıyorum.”
Forumlar, kullanıcıların, sosyal medya içerikleriyle doğrudan etkileşime girerek onları ticari olarak desteklemeden diğer üyelerin paylaşımları aracılığıyla influencer’ın içeriği hakkında yakın bilgi sahibi olmalarını sağlıyor. Takipçiler ayrıca influencer’lar ücretli reklamları açıkça ifşa etmediklerinde yaşadıkları hayal kırıklığını dile getiriyor. Takipçiler bu konuyla ilgili forumu, uygun olmayan paylaşımların Birleşik Krallık Reklam Standartları Kurumuna toplu olarak bildirilmesini kolaylaştırmak için kullandı. Bu şekilde misilleme yapmak, forum üyelerinin sömürülme duygularını hafifletmelerini sağladı.
Dedikodu forumu kullanıcıları genellikle troller ve zorbalar olarak nitelendiriliyor fakat bu tam bir resim çizmiyor. Araştırma bu forumların cazibesi hakkında fikir veriyor. Takipçilerin influencer’larla olan parasosyal ilişkilerinin yoğunluğu, ilişki düşmanlıkla karakterize hâle geldiğinde bile basitçe uzaklaşamayacakları, bunun yerine ilişkiyi sürdürmek ve kaybolan yakınlığı yeniden kurmak için alternatif yollar arayacakları anlamına geliyor.
En sevdiğiniz influencer’a karşı kendi hisleriniz bozulmaya başladıysa parasosyal ilişkinin zaman içinde sönmesine izin vermeye çalışın. Tıpkı eski sevgiliyi sosyal medyada takip etmenin çoğu zaman yarardan çok zarar getirmesi gibi dedikodu forumları da çekici ancak çoğu zaman sağlıksız bir cazibedir.
Derleyen: Esin Özcan
