- Glasgow Üniversitesindeki araştırmacılar, Antikythera mekanizmasının yaklaşık 2.000 yıl önce Yunanlar tarafından Ay yılını takip etmek için kullanıldığını ortaya çıkarmak amacıyla kütle çekim dalgası araştırma tekniklerini kullandılar.
- Bu hipotez, özellikle LIGO tarafından tespit edilen kütle çekim dalgalarını analiz etmek için geliştirilen Bayesian analiz teknikleriyle desteklendi.
- Çalışma, modern bilimsel yöntemlerin antik teknolojiyi anlamada nasıl kullanılabileceğini gösterirken Antikythera mekanizmasının yapımı ve kullanımı hakkında derinlemesine bilgi sağlıyor.
Glasgow Üniversitesindeki araştırmacılar, neredeyse 2.000 yıllık bir eser olan ve genellikle dünyanın “en eski bilgisayarı” olarak adlandırılan Antikythera mekanizması hakkında yeni bilgiler ortaya çıkarmak için gelişmiş kütle çekim dalgası araştırma tekniklerini kullandılar. 1901’de bir gemi enkazında keşfedilen bu antik Yunan cihazı, MÖ ikinci yüzyıla kadar uzanıyor ve bir asırdan fazla bir süredir bilim insanlarını büyülüyor.
Antikythera mekanizması, Güneş’in, Ay’ın ve bilinen beş gezegenin hareketlerini izleyen karmaşık tasarımıyla tanınıyor. 2021 yılında yapılan bir çalışmada araştırmacılar, bu göksel hareketleri tanımlamak için kullanılan takvim halkasında düzenli aralıklarla yerleştirilmiş delikler tespit etti.
İngiliz Horolojik Enstitüsünün Resmi Dergisi’nde yayımlanan son çalışmalarında, kütle çekim dalgası araştırmacısı Graham Woan ve araştırma görevlisi Joseph Bayley, bu halkada 354 delik olduğunu ve bunun bir Ay yılındaki gün sayısıyla örtüştüğünü öne sürdü. Bu hipotez, Lazer İnterferometre Kütle Çekim Dalgası Gözlemevi (LIGO) tarafından tespit edilen kütle çekim dalgalarını analiz etmek için geliştirilen istatistiksel modelleme teknikleriyle desteklendi.
Bu teknikler özellikle Bayesian analizi, araştırmacıların hayatta kalan deliklerin konumları ve halkanın kalan altı parçasının düzenlemesini kullanarak takvim halkasındaki olası delik sayısını tahmin etmelerine yardımcı oldu. Bayesian analizi, eksik verilere dayalı belirsizliği nicelleştiriyor; bu da onu bu tür tarihsel eser araştırmaları için uygun hale getiriyor.
Çalışmaya ilham kaynağı, Antikythera mekanizmasının fiziksel bir replikasını oluşturmayı amaçlayan ve takvim halkasındaki delik sayısını araştıran YouTuber Chris Budiselic’ten geldi. Woan, bu beklenmedik ilham kaynağını kabul ederek modern bilimsel teknikleri antik bir cihaza uygulamanın “hoş bir simetri” olduğunu belirtti.
Bulgular, bir Indiana Jones macerası kadar dramatik olmasa da Yunanların Antikythera mekanizmasını Ay yıllarını izlemek için nasıl kullandıklarına dair önemli bilgiler sunuyor.
Bu araştırma, cihazın yapımı ve kullanımı konusundaki anlayışımızı derinleştirerek antik Yunan teknolojisinin karmaşıklığını ortaya koyuyor. Woan, bu bulguların, filmlerde tasvir edilenlerden daha az sansasyonel olmasına rağmen bu olağanüstü eserin ve tarihsel öneminin takdir edilmesini artıracağını umduğunu ifade etti.
Derleyen: Eliz Canyurt
