İsveç’ten Dünyaya: Renkli ve Sıcak Ev Dekorasyonu

Minimalizm Tek Yön Değil: İsveç’te Yaşayan Evler

İskandinav iç mimarisi denince akla genellikle açık renk ahşaplar, sade formlar ve nötr tonlar gelir. Ancak bu tekdüze imaj, İsveç’in zengin tasarım tarihinin sadece bir yüzünü yansıtıyor. 1930 Stockholm Sergisi ve IKEA’nın yükselişiyle birlikte fonksiyonel ve ulaşılabilir mobilya anlayışı öne çıksa da, aynı dönemlerde başka bir tasarım anlayışı da kök salıyordu: Svenskt Tenn.

1924 yılında heykeltıraş Nils Fougstedt ve vizyoner tasarımcı Estrid Ericson tarafından kurulan Svenskt Tenn, 2024 yılında 100. yaşını kutladı. Bu vesileyle Stockholm’deki Liljevalchs Müzesi’nde açılan sergi ve Nina Stritzler’in yeni kitabı, bu markanın sadece bir tasarım markası değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi olduğunu gözler önüne seriyor.

Renklerin ve Desenlerin Gücü

Svenskt Tenn’in başarısının ardında yatan en önemli isimlerden biri, Avusturyalı Yahudi mimar ve tasarımcı Josef Frank. 1930’larda Nazizm’den kaçarak İsveç’e yerleşen Frank, savaş yıllarında New York’ta geçirdiği sürede tropik çiçekler ve devasa yaprak desenleriyle dolu kumaşlar tasarladı. Bu desenler, sade ve düz çizgilerle özdeşleşmiş İskandinav tarzına yepyeni bir canlılık getirdi.

Frank’in en ünlü kumaşlarından biri olan “Hawaii”, sarıdan mora uzanan renk geçişleriyle kelebekler, meyveler ve kıvrımlı dallarla bezeli. Bu desenler, doğaya duyulan özlemin, huzurun ve neşenin evlere taşınmasını sağladı. Tasarımlar, yalnızca görsel zenginlik sunmakla kalmıyor, aynı zamanda kullanıcılarına psikolojik bir konfor da sunuyor.

‘Lüks Ama Samimi’: Svenskt Tenn’in Tarzı

Svenskt Tenn’in felsefesi, sadece mobilya ve dekorasyon değil, aynı zamanda bir yaşam tarzı sunuyor. Renkli kumaşlar, pirinç detaylar, aynalı yüzeyler, doğal malzemeler ve el işçiliğiyle üretilmiş ürünler, markanın karakterini oluşturuyor. İç mimarlık hizmeti de sunan marka, zamanla İsveç’in Östermalm semtindeki yeni showroom’uyla “lüks ama samimi” tarzı temsil eder hale geldi.

Estrid Ericson’ın en büyük ilham kaynaklarından biri, İsveçli filozof Ellen Key’in “Herkes İçin Güzellik” adlı eseriydi. Key, güzel şeylerin lüks değil, yaşam kalitesini artıran unsurlar olduğunu savunuyordu. Bu yaklaşım, Ericson’ın “herkes için güzellik” mottosuna dönüşerek tasarımlarına yön verdi.

Sanat, El Sanatları ve Kültürel Mirasın Buluşması

Ericson, aynı zamanda dünya kültürlerine olan merakıyla da öne çıkıyordu. Seyahatlerinde karşılaştığı objeler, tasarımlarında yeni formlar bulmasına yol açtı. Örneğin 1925’te tasarlanan kalay bir vazo, Peru’daki bir müzede gördüğü antik bir kaptan ilham alınarak üretildi.

Ayrıca Ericson, William Morris ve Carl Larsson gibi sanatçıların doğaya ve el işçiliğine dayalı yaklaşımlarından da etkilendi. Larsson’un eşiyle birlikte dekore ettiği Sundborn’daki kır evi, geleneksel İsveç ev stilinin önemli bir örneği olarak hâlâ ziyaretçilere açık.

Modern Dünyada Svenskt Tenn’in Yeri

Bugün Svenskt Tenn, Beijer Vakfı’na ait ve gelirleri bilim, tıp ve tasarım alanlarında araştırmaları destekliyor. Marka hâlâ Frank’in tasarımlarını üretmeye devam ediyor ve yeni nesil tasarımcılarla iş birlikleri de yapıyor. Markanın felsefesi, yalnızca “güzel görünmek” değil, yaşanabilir, duygusal bağ kurulabilir alanlar yaratmak.

İsveçli iç mimar Beata Heuman, “Frank’in desenleri neredeyse sonsuz bir hikâye anlatıyor. Nerede başlayıp bittiğini kestirmek zor. Her biri bir mucize,” diyor.

Türkiye İçin Ne Anlama Geliyor?

Türkiye’de de insanlar evlerinde daha fazla vakit geçiriyor, daha kişisel ve sıcak alanlar yaratmaya çalışıyor. Svenskt Tenn’in sunduğu bu insan odaklı, sıcak, desenli ve zengin dokuya sahip dekorasyon anlayışı, Türk kullanıcıların ilgisini çekebilir.

İsveç’te “yaşanmış” hissi veren evler tercih ediliyor. Bu yaklaşım, Türkiye’de artan “kişiselleştirilmiş yaşam alanı” arayışıyla örtüşüyor. El yapımı mobilyalar, anlam taşıyan objeler ve desenli tekstillerle dolu bu tarz, Türkiye’deki minimalizme alternatif bir dekorasyon anlayışı sunabilir.

Svenskt Tenn Nedir, Kurucusu Kimdir?

Svenskt Tenn, 1924 yılında iç mimar ve girişimci Estrid Ericson tarafından Stockholm’de kurulmuş, İsveç’in önde gelen tasarım ve dekorasyon markalarından biridir. İlk ortağı, heykeltıraş ve kalay ustası Nils Fougstedt ile birlikte, başlangıçta sadece kalay (tenn) objeler sunan butik bir dükkân olarak açılan marka, kısa sürede İsveç iç mekân tasarımının öncülerinden biri hâline gelmiştir.

Markanın tasarım anlayışında dönüm noktası ise, 1934 yılında Avusturyalı mimar ve tasarımcı Josef Frank ile yapılan iş birliği olmuştur. Frank’in doğadan ilham alan desenleri, canlı renk paletleri ve işlevsel mobilya tasarımları, Svenskt Tenn’in estetik kimliğini belirlemiştir.

Bugün hâlâ faaliyet gösteren marka, İsveç tasarımının sade ama özgün ruhunu yansıtmaya devam ederken, tarihî mirasını da korumaktadır.

Kaynakça:

• BBC Culture. (2024). Swedes like generous, personal, lived-in spaces: The Scandi homeware style that Swedish people love.
• Stritzler, N. (2024). Svenskt Tenn: Interiors.
• Liljevalchs Konsthall, Stockholm. Svenskt Tenn: A Philosophy of Home sergi notları.
• Key, E. (1899). Beauty for All.
• Paulsson, G. (1919). More Beautiful Everyday Things.
• Röportajlar: Beata Heuman, Jane Withers.

Derleyen: Eda Azap Öztemel