Gökbilimciler; “TOI-1338 c” adlı, Star Wars’taki hayali gezegen Tatooine’i anımsatan ve ikili bir yıldız sisteminin yörüngesinde dönen gaz devi bir gezegen keşfettiler.
Star Wars’ta Luke Skywalker, çok uzak bir galakside aynı anda iki yıldızın yörüngesinde dönen ve çifte gün batımı sağlayan Tatooine adlı kayalık bir gezegende yaşıyordu. Gök bilimciler; TOI-1338 c adlı, tıpkı Tatooine gibi kendi yıldız kümesinin etrafında dönen gerçek bir gezegen keşfettiler.
Uzmanlar, TOI-1338 c’nin Dünya’nın kütlesinin yaklaşık 65 katı olan ve Güneş’in etrafında dönmesi 215 gün süren bir gaz devi olduğunu ortaya koyuyor. 2019’da TOI-1338 b’nin keşfinden sonra, bu uzak Güneş sisteminde bulunan ikinci gezegen.
Her ikisi de Dünya’dan 1.300 ışık yılı uzaklıkta, Pictoris takımyıldızında bulunan, yaklaşık 4.4 milyar yaşında olan ve TOI-1338 adı verilen Güneş sistemindeki yıldızlarının yörüngesinde dönüyor.
Birmingham, Londra, St. Andrews ve Keele Üniversitelerinden uzmanların yer aldığı uluslararası bir ekip, Nature Astronomy’de yayımlanan makalelerinde, “Tutulan bir ikili yıldız sisteminin her iki yıldızının etrafında yörüngede dönen gaz devi bir gezegenin tespit edildiğini bildiriyoruz. Bu yazıda tartışılan sistem, birden çok gezegene ev sahipliği yaptığı bilinen yalnızca ikinci sistemdir.” diyor.
Geçiş yöntemi, yıldız ışığındaki periyodik düşüşleri tespit etmeye dayanıyordu; bu, yıldızının ışığını geçen ve kısaca engelleyen bir gezegen olduğunu gösteriyordu.
Bununla birlikte, verilerde çevreleyen gezegenleri bulmak zordu çünkü yıldızlar birbirini gölgeleyebiliyor ve bu da gezegen geçişlerinin ayırt edilmesini zorlaştırıyor.
Uzmanlar, geçiş yöntemi yerine yörüngedeki gezegenin kütle çekiminin neden olduğu bir yıldızdaki sallanmaları tespit edebilen yalpalama veya Doppler yöntemi olarak da bilinen radyal hızı kullandılar. Ekibe göre bu keşif, astronomların radyal hız kullanarak dairesel bir gezegen bulduklarına ilk kez işaret ediyor.
TOI-1338 sisteminde sadece iki gezegen bilinmesine rağmen gelecekte, ekip tarafından gerçekleştirilen benzer gözlemlerle daha fazlası belirlenebilir.
Derleyen: Eliz Canyurt
