- Yapılan araştırma, uzun süredir kabul edilen inancı sorgulayarak uçan böceklerin ışık kaynaklarına çekilmediğini gösteriyor.
- Sonuçlar, böceklerin yapay aydınlatma karşısında şaşkın ve yönsüz hale geldiğini; ışık kaynağını ise gerçek gökyüzü sanarak ışıktan uzaklaştığını gösteriyor.
- Bu bulgu, yüzyıllardır süregelen varsayımları altüst ederek böceklerin ışık etrafındaki davranışlarını yeniden değerlendirmemizi sağlıyor.
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, uçan böceklerin doğal olarak ışık kaynaklarına yöneldiği yönündeki uzun süredir kabul edilen inanışı çürüttü. Bu düşüncenin kökeni, antik çağlara kadar uzanıyor.
Nature Communications’da yayımlanan çalışma, birçok böceğin aslında bu varsayıma aykırı davranışlar sergilediğini; genellikle dış mekan fenerleri ve elektrik direkleri gibi ışık kaynaklarından uzaklaştığını ortaya koyuyor. Böcekler, ışığa çekilmek yerine yapay aydınlatma nedeniyle yönlerini şaşırıyor ve kafaları karışıyor; yapay ışık kaynağını gökyüzü sanıyor. Bu kafa karışıklığı, onların ışık kaynağına sırtlarını dönmelerine ve uzayda kendilerini yeniden yönlendirmeye çalışırken bir döngüye hapsolmalarına neden oluyor.
Uluslararası bir ekip tarafından yürütülen araştırma, hem kontrollü laboratuvar ortamlarında hem de Kosta Rika bulut ormanında çeşitli böcek türlerinin hareketlerinin kaydedilmesini içeriyor. Araştırmacılar, yüksek hızlı hareket yakalama kameraları ve bilgisayarlı görüş araçlarını kullanarak 477’den fazla videoyu analiz ederek böcekler arasındaki tutarlı davranış kalıplarını gözlemlediler. Popüler inanışın aksine çoğu böcek ışık kaynağından uzaklaşarak yörüngede dönme, durma ve ters dönme gibi davranışlar sergiledi.
Araştırmanın bulguları, böceklerin ışık kaynakları etrafındaki davranışlarıyla ilgili asırlık varsayımlara meydan okuyor. Çalışmada yer alan araştırmacı Yash Sondhi’ye göre gözlemlenen davranışlar yaygın algılarla çelişiyor çünkü böcekler, genellikle ışık kaynaklarına doğrudan uçar gibi görünürken aslında uzaklaşıyorlar.
Florida Uluslararası Üniversitesinde Biyoloji Doçenti ve çalışmanın yazarlarından biri olan Jamie Theobald, araştırmayı çığır açıcı olarak nitelendiriyor. Böceklerin neden bu davranışı gösterdiğine dair uzun süredir devam eden spekülasyonları altüst ettiğini belirtiyor.
Derleyen: Eliz Canyurt
