- Beyaz Saray, NASA’ya 2026 yılı sonuna kadar Ay için yeni bir zaman dilimi oluşturma talimatı verdi.
NASA, Cuma günü yaptığı açıklamada, Ay için yeni bir zaman sistemi geliştirdiğini doğruladı. Beyaz Saray, Nisan ayında yayınladığı bir politika notunda NASA’ya 2026 yılı sonuna kadar yeni bir standart oluşturma talimatı vermişti. Beş aydan fazla bir süre sonra, uzay ajansının onayı, “Eşgüdümlü Ay Zamanı” (LTC) oluşturmak için “ABD hükümeti paydaşları, ortakları ve uluslararası standartlar kuruluşları” ile birlikte çalışacağını belirtiyor.
Ay Neden Kendi Zaman Dilimine İhtiyaç Duyuyor?
Ay’ın neden kendi zaman dilimine ihtiyaç duyduğunu anlamak için Einstein’dan başkasına bakmanıza gerek yok. Görelilik teorileri, zamanın hız ve yerçekimine göre değiştiğini, bu nedenle göksel komşumuzda (daha zayıf yerçekimi nedeniyle) zamanın biraz daha hızlı aktığını söylüyor. Dolayısıyla, Ay’daki bir Dünya saati günde yaklaşık 56 mikrosaniye kazanır – bu, gelecekteki hassasiyet gerektiren görevleri tehlikeye atabilecek hesaplamaları bozmaya yetecek kadar bir süredir.
NASA zamanlama ve standartlar lideri Cheryl Gramling, bir basın açıklamasında, “Işık hızında hareket eden bir şey için 56 mikrosaniye, yaklaşık 168 futbol sahası mesafesini kat etmek için yeterli bir süredir,” dedi. “Birisi Ay’ın yörüngesinde dönüyorsa, görelilik etkilerini bir gün boyunca telafi etmeyen Dünya’daki bir gözlemci, yörüngedeki astronotun gerçekte olduğundan yaklaşık 168 futbol sahası uzakta olduğunu düşünecektir.”
LTC’nin Tanıtımı İçin Yol Haritası
Nisan ayındaki Beyaz Saray notu, NASA’ya 2026 yılı sonuna kadar LTC’nin tanıtımı için bir yol haritası çizmek üzere Ticaret, Savunma, Dışişleri ve Ulaştırma Bakanlıkları ile birlikte çalışma talimatı verdi. Küresel paydaşlar, özellikle Artemis Anlaşmaları imzacıları, bir rol oynayacak. 2020 yılında kurulan anlaşmalar, uzayda onurlandırılması beklenen normlara bağlı büyüyen bir 43 ülke koleksiyonunu içeriyor. Çin ve Rusya’nın katılmayı reddettiği dikkat çekiyor.
NASA’nın Uzay İletişim ve Navigasyon (SCaN) programı girişime liderlik edecek. LTC’nin hedeflerinden biri, gelecekte Mars da dahil olmak üzere diğer gök cisimlerine ölçeklenebilir olmak. Zaman standardı, Ay’daki atom saatlerinin ağırlıklı ortalaması ile belirlenecek, ancak konumları hala tartışılıyor. Böyle bir ağırlıklı ortalama, bilim insanlarının Dünya’nın Eşgüdümlü Evrensel Zamanını (UTC) nasıl hesapladığına benzer.
NASA’nın Artemis Programı
NASA, Artemis programı aracılığıyla Ay’a mürettebatlı görevler göndermeyi planlıyor. Eylül 2025’te yapılması planlanan Artemis 2, Ay’ın etrafından geçecek dört kişiyi göndermeyi planlıyor. Bir yıl sonra, Artemis 3, astronotları Ay’ın Güney Kutbu yakınlarına indirmeyi hedefliyor.
Derleyen: Enis Yabar
