- Araştırmacılar erkek proboscis maymunlarının büyük burunlarının, daha yüksek ve derin çağrılar yapmalarına olanak tanıyarak dişileri çekme ve diğer erkekleri uzaklaştırma konusunda fayda sağladığını buldular.
- Bu maymunların yaşadığı ormanlık çevrede yüksek sesli çağrılar, iletişim için önemli ve büyük burunlar dişiler tarafından sağlık ile baskınlık göstergesi olarak tercih ediliyor.
- Yaşla birlikte büyüyen burun boşluğu açıklığı, erkeklerin baskınlık statüsüne ulaştıkları döneme denk geliyor.
Avustralya Ulusal Üniversitesinden (ANU) araştırmacılar, erkek proboscis maymunlarının neden daha büyük ve gelişmiş burun yapılarının olduğunu Scientific Reports’da yayımladılar.
Araştırmacılar, proboscis maymunlarının kafataslarındaki kemikli burun boşluğunu incelediler ve büyük burunlarının aslında birçok fayda sağladığını özellikle de potansiyel dişi partnerleri çekme konusunda önemli olduğunu buldular.
Borneo adasına özgü olan proboscis maymunları, ne yazık ki büyük ve sıra dışı görünümlü burunları nedeniyle dünyanın en çirkin hayvanlarından biri olarak damgalandı.
Başyazar Dr. Katharine Balolia ve eski ANU yüksek lisans öğrencisi Pippa Fitzgerald, müze koleksiyonlarında bulunan proboscis maymunlarının kafataslarının 3 boyutlu taramalarını kullanarak primatların kemikli burun boşluğunun iç yapısının boyut ve şekil ölçümlerini aldılar. Erkek proboscis maymunlarının burun boşluğunun şeklinin, onların “korna sesleri ve burun kükremeleri” gibi daha yüksek ve daha derin çağrılar yapmalarına olanak tanıyacak şekilde evrimleştiğini buldular.
Dr. Balolia, “Erkek proboscis maymunlarının burunlarının neden bu kadar büyük olduğunu ve burun boşluklarının belirgin bir şekli olup olmadığını anlamak istedik. Erkeklerin, dişi maymunlardan çok daha büyük burun boşluklarına sahip olduğunu ve burun boşluklarının da dişilerinkinden farklı bir şekle sahip olduğunu bulduk. Daha uzun ve büyük bir burun boşluğu sayesinde daha yüksek ve daha derin çağrılar yapabilmek, erkek maymunların sağlıklarını ve baskınlıklarını ortaya koymalarına, maymunların dişileri çekmesine ve diğer erkekleri uzaklaştırmasına yardımcı oluyor. Bir erkek ne kadar çok dişi çekebilirse o kadar çok yavru sahibi olma şansı oluyor. Dolayısıyla büyük bir buruna sahip olmak ve kendine özgü şekilli burun boşluğu sayesinde daha kolay kornalar ve burun kükremeleri yapabilmek, erkeklerin dişi partnerlere kalitelerini ve statülerini göstermelerine gerçekten yardım sağlıyor.” ifadelerinde bulundu.
Dr. Balolia, “Proboscis maymunları kıyı mangrovları ile ormanlık alanlarda yaşıyor ve genellikle ağaçlar arasında birbirlerini göremiyorlar. Bu yüzden yüksek sesli, burunlu çağrılar birbirleriyle iletişim kurmak için önemli özellikle de erkekler arasında.” dedi.
Dr. Balolia, “Etli burun dokusu, zamanla korna sesi ve kükremelerini artırma yeteneklerini geliştirdikçe büyümüş olabiliyor. Proboscis maymunları, bu çağrıları yaparken burunlarını katı bir şekilde düzleştiriyorlar. Dişiler de büyük burunları eş seçimi için görsel olarak çekici bulmaya başlamış olabiliyor çünkü bu sağlık ve baskınlık için açık bir sinyal.” diyerek ekledi.
Araştırmacılar ayrıca erkek proboscis maymunlarının etli burun yumuşak dokusunun bağlandığı kemikli burun boşluğu açıklığının yaşla birlikte büyüdüğünü, bu durumun daha yaşlı erkeklerin daha büyük burunlara sahip olmasıyla tutarlı olduğunu buldular.
Derleyen: Eliz Canyurt
Kaynak: https://phys.org/news/2024-05-bigger-male-proboscis-monkeys-noses.html?deviceType=desktop
