NASA, Mars Örnek İade programı için iki farklı iniş seçeneğini değerlendiriyor ve kararını 2026’da açıklayacak.
Detaylar haberimizde…
NASA, sorunlu Mars Örnek İade programı için iki farklı iniş seçeneğini analiz edecek ve araştıracak, ancak bunu yapması neredeyse iki yıl sürecek ve kararını 2026 sonunda açıklaması bekleniyor. Ajans, bağımsız bir incelemenin bütçenin çok üzerinde olan 8 milyar ila 11 milyar dolar arasında bir maliyete neden olabileceğini bulmasının ardından programı geçici olarak durdurmak zorunda kaldı.
İki Farklı İniş Seçeneği
NASA’nın değerlendirdiği ilk yöntem, bir aracın Mars’a gideceği, paraşütün yardımıyla yüzeye yaklaşacağı, Perseverance gezgininin kablolar veya diğer mekanizmalar kullanarak topladığı örnekleri alacağı ve ardından uçup gideceği “gökyüzü vinci” olarak adlandırılıyor. NASA daha önce bu yöntemi Curiosity ve Perseverance gezginlerini gezegene yerleştirmek için kullanmıştı.
Bu arada, ikinci seçenek ticari uzay şirketlerinin yardımını gerektiriyor. Geçen yıl ajans, SpaceX, Blue Origin, Lockheed Martin ve diğer şirketlerden toplanan Mars örneklerini Dünya’ya nasıl geri getireceklerine dair teklifler sunmalarını istedi. Ajansın hangi seçeneği seçerse seçsin, başlangıçta planlanandan daha küçük bir Mars Yükseliş Aracı taşıyacak. Mars Yükseliş Aracı, örnekleri gezegenin yüzeyinden Mars yörüngesine çıkaracak hafif bir rokettir. Ayrıca 30 numune tüpüne sığabilecek bir konteyneri taşıyabilmelidir. Numune kabı yörüngeye girdiğinde, bir Avrupa Uzay Ajansı yörünge aracı onu yakalayacak ve eve geri getirecek.
Bütçe Sorunları ve Gecikmeler
Geçen yılın başlarında, NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı, esas olarak bu görevle ilgili bütçe sorunları nedeniyle 530 çalışanı işten çıkarmak ve 100 sözleşmeli çalışanı işten çıkarmak zorunda kaldı. NASA program için 950 milyon dolar talep etti, ancak bunun için yalnızca 300 milyon dolar ayrıldı. Görevin bütçenin üzerinde bir maliyete mal olacağını tespit eden bağımsız inceleme, örnekleri 2040 yılına kadar Dünya’ya geri getiremeyebileceğini de ortaya koydu. The Washington Post’un önceki bir haberine göre, ABD hükümeti dönüş tarihini “kabul edilemez” buldu.
Maliyet ve Zamanlama
Bir telekonferansta, NASA yöneticisi Bill Nelson, ajansın şu anda değerlendirmekte olduğu iki yöntemden herhangi birinin, başlangıçta harcayacağından çok daha düşük bir maliyete mal olacağını açıkladı. Gökyüzü vincinin NASA’ya 6,6 milyar ila 7,7 milyar dolar arasında mal olacağı, özel bir uzay şirketiyle çalışmanın ise 5,8 milyar ila 7,1 milyar dolar arasında mal olacağı bildiriliyor. Her iki seçenek de örnekleri alıp 2035 ile 2039 yılları arasında geri getirebilecek.
Örneklerin Önemi
Bilim insanları, Perseverance’ın topladığı örneklerin Mars’ta yaşam olup olmadığını ve toprağının gelecekteki insan uzay yolcuları için zararlı olabilecek kimyasallar ve maddeler içerip içermediğini belirlememize yardımcı olabileceğine inanıyor.
Derleyen: Enis Yabar
