ABD merkezli biyoteknoloji girişimi Loyal tarafından geliştirilen ve köpeklerin ömrünü uzatmayı amaçlayan ilaç, düzenleyici onay sürecinde önemli bir aşamayı daha geçti.
Detaylar haberimizde…
Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), günlük olarak kullanılan bu hapın yaşlı köpeklerin yaşam süresini uzatmada “makul bir etkililik beklentisi” sunduğunu onayladı. Ancak, FDA’nın Veterinerlik Merkezi’nin ilacın güvenli olduğunu ve büyük ölçekli üretiminin mümkün olduğunu da doğrulaması gerekiyor. Bu süreç tamamlandığında, veterinerler 10 yaş ve üzeri, 6,5 kilogramdan (14 pound) ağır köpeklere bu hapı reçete edebilecek.
Loyal’ın CEO’su Celine Halioua, sürecin 2025 yılı sonuna kadar tamamlanmasını beklediklerini belirterek, FDA’nın ilk onayını “köpeklerin ömrünü uzatmada önemli bir adım” olarak nitelendirdi.
Girişimcilik ve Yaşlanma Karşıtı Çalışmalar
Son yıllarda teknoloji dünyasında, insan ömrünü uzatmaya yönelik girişimler hız kazandı. Kişiye özel besin takviyeleri, tam vücut taramaları ve yaşlanma karşıtı ilaçlara milyarlarca dolar yatırım yapılıyor. Pitchbook verilerine göre, yalnızca son 12 ayda yaşlanmayı geciktirme ve uzun ömür alanındaki girişimlere yaklaşık 900 milyon dolar yatırım yapıldı.
2019 yılında kurulan Loyal, köpeklerin yaşam süresini uzatacak ilaçlar geliştirmek için bugüne kadar 150 milyon dolardan fazla yatırım aldı. Veteriner ilaçlarını piyasaya sürmek, insan tedavilerine onay almaktan bazı açılardan daha kolay olabilir. Halioua, köpeklerin ve insanların ortak evrim sürecini paylaşması nedeniyle, köpekler üzerindeki çalışmaların insanlara da uygulanabileceğine inanıyor.
“Eğer köpeklerde yaşa bağlı hastalıkların başlangıcını ve şiddetini geciktirmeyi başarabilirsek, bunun insanlarda da benzer bir etki yaratacağına dair güçlü kanıtlar elde etmiş oluruz.”
Köpeklerin Yaşlanmasını Nasıl Geciktirecek?
Loyal’ın geliştirdiği hap, köpeklerin metabolik sağlığını iyileştirmeyi hedefliyor. Yaşlandıkça, hem insanlarda hem de köpeklerde besinleri enerjiye dönüştürme ve hormonları düzenleme kapasitesi azalıyor. Hap, bu süreci iyileştirmek için kalori kısıtlamasının sağladığı faydaları taklit etmeye çalışıyor.
Purina’nın 1990’larda yaptığı bir araştırma, Labradorların kalori kısıtlamasıyla neredeyse iki yıl daha uzun yaşadığını ve osteoartrit ile kansere yakalanma risklerinin geciktiğini ortaya koydu. Ancak köpek sahipleri için en büyük zorluk, evcil hayvanlarını aç bırakma fikrinin duygusal olarak kabul edilemez olmasıydı. Halioua, bu nedenle kalori kısıtlamasının faydalarını sunan ancak iştah bastırmayan bir formül geliştirmeye odaklandıklarını söylüyor.
Loyal daha önce FDA’dan, Büyük Danua ve Newfoundland gibi iri ırklar için geliştirdiği bir ömrü uzatma ilacı için de “makul bir etkililik beklentisi” onayı almıştı. Ancak bu tedavi enjeksiyon yoluyla uygulandığı için piyasaya sürülmesi daha uzun sürecek.
Evcil Hayvanlara Harcanan Milyarlar ve Köpek Sahiplerinin Düşünceleri
Amerikalılar, evcil hayvanlarına her yıl giderek daha fazla harcama yapıyor. 2023 yılında Pew Araştırma Merkezi tarafından yapılan bir ankete göre, Amerikalıların %62’si bir evcil hayvana sahip ve %97’si onları ailelerinin bir parçası olarak görüyor. 2023’te bir evcil hayvanın yıllık ortalama bakım masrafı 876 dolar oldu; bu rakam, 2013’e kıyasla %90’lık bir artışı temsil ediyor.
İlacın kesin fiyatı henüz belirlenmemiş olsa da Halioua, maliyetin ayda 100 dolardan az olmasını umuyor. Amacının ilacı sadece varlıklı köpek sahiplerine sunmak değil, mümkün olduğunca çok köpeğe ulaştırmak olduğunu söylüyor:
“Benim hedefim, uygun olan her köpeğin daha sağlıklı ve uzun yaşaması. Fiyatı şişirip sadece zenginlerin erişebileceği bir ilaç yapmak yerine, geniş çapta erişilebilir olmasını istiyorum.“
Uzmanlar Ne Diyor?
Stanford Uzun Ömür Merkezi’nin eş direktörü Deborah Kado gibi bazı uzmanlar, hala test aşamasında olan ilaçların beklenmeyen yan etkilerinin olabileceğini vurguluyor. Kado, köpeklerin sağlığını korumanın en iyi yolunun onları sağlıklı beslemek, bol hareket ettirmek ve sosyalleşmelerini sağlamak olduğunu düşünüyor.
“Köpekler hayatın sonuna yaklaştıklarında bunu kabul ederler ve bu, insanlar için süreci aslında daha kolay hale getirir. Her şeyin bir sonu vardır.”
Öte yandan, evcil hayvan sahipleri sağlıklarını korumak için yeni trendleri takip etmeye devam ediyor. Dogdrop adlı evcil hayvan bakım girişiminin kurucusu Shaina Denny’ye göre, insanlar köpeklerine artık eskisinden daha bilinçli yaklaşıyor:
“Eskiden köpeklere çiğ ya da taze mama vermek niş bir yaklaşımdı, ama artık insanlar ‘köpeğime yanmış mama parçaları veremem’ diyerek yüksek kaliteli markalara yöneliyor.”
Dogdrop’ta köpekler yalnızca fiziksel aktiviteyle değil, zihinsel egzersizlerle de destekleniyor. Örneğin, ödül maması saklanmış bulmacalar çözmeleri veya kokuların peşinden gitmeleri sağlanıyor. Denny, insanların uzun ömür konusundaki takıntılarının artık evcil hayvanlarına da yöneldiğini düşünüyor.
Bu eğilimi, kültürel alanda da görmek mümkün. 2024 yılında, Emmy ödüllü yönetmen Lee Sung Jin, kabul konuşmasını “Yaptığım her şey üç köpeğim için. FDA, lütfen şu anti-aging hapını hızlandırır mısınız?” sözleriyle tamamladı.
Özetle, köpek sahipleri sadık dostlarının yanında daha uzun süre kalabilmesi için bilimden yardım bekliyor. Ancak, bu tür ilaçların gerçekten işe yarayıp yaramadığını zaman gösterecek.
Derleyen: Eda Azap Öztemel
