Yalnız kaldığınızda ve hayat sizi sıkıştırdığında, bir chatbot’a dertleşir misiniz?
Detaylar haberimizde…
Singapurlu psikoloji araştırmacısı Meilan Hu, chatbot teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, insanların duygusal rahatlama sağlamak için bu teknolojileri kullanıp kullanamayacağını araştırdı.
Yapay Zekâ Chatbot’ları İnsan Benzeri Yanıtlar Verebiliyor
Singapur Yönetim Üniversitesi’nde psikoloji doktora adayı olan Meilan Hu, araştırmasının çıkış noktasını şu sözlerle anlattı:
“Yapay zekâ destekli sohbet robotları, artık insan benzeri yanıtlar verebilecek kadar gelişmiş durumda. Bu da bana, bu teknolojilerin insanların duygularını işlemelerine yardımcı olacak alternatif bir yöntem olup olamayacağını düşündürdü.”
AI Destekli Chatbot’lar: İnsanları Yargılamadan Dinleyen Bir “Duygusal Destek Aracı”
Hu’nun araştırması, Applied Psychology: Health and Well-Being dergisinde yayımlandı.
Bu çalışma, yapay zekâ destekli chatbot’ların bir terapist gibi değil; insanların öfke, kaygı ve hayal kırıklıklarını dile getirebilecekleri, onları yargılamadan dinleyen bir “duygusal destek aracı” olarak nasıl kullanılabileceğini ele alıyor.
Hu, “Hayal kırıklıklarınızı dinleyen ve duygularınızı geçerli kılan biriyle konuşmak çok rahatlatıcıdır. Ancak, yalnızlığın artan yaygınlığıyla birlikte, birçok insan güvenebileceği ve yargılamayan birine sahip olamayabiliyor,” dedi.
Araştırmanın Yöntemi ve Katılımcılar
Araştırma için Hu ve ekibi, 150 Singapurlu üniversite öğrencisiyle çalıştı. Öğrenciler iki gruba ayrıldı. Bir grup, empati içerikli yanıtlar veren bir yapay zekâ chatbot’uyla dertleşti, diğer grup ise sorunlarını bir günlüğe yazdı. Bir hafta dinlenme süresinin ardından, grupların yerleri değiştirildi ve her iki grup da diğer yöntemi denedi.
Sonuçlar: Chatbot’lar Duygusal Rahatlama Sağlıyor
Araştırmaya katılan öğrenciler, her oturumdan sonra duygularını belirten bir anket doldurdu. Anket, yalnızlık, stres ve sosyal destek algılarını ölçmeye yönelikti.
Sonuçlar, araştırmacıların tahmin ettiği gibi, chatbot’larla yapılan oturumların ardından öğrencilerin, geleneksel günlüğe yazmaya göre daha az öfke ve korku gibi yoğun negatif duygular yaşadığını gösterdi. Bu durum, chatbot’ların sağladığı kişiselleştirilmiş ve anlık yanıtların etkisiyle açıklandı.
Chatbot’lar, Yalnızlık ve Üzüntüye Karşı Ne Kadar Etkili?
Yoğunluğu düşük negatif duygular söz konusu olduğunda — örneğin üzüntü ve yalnızlık gibi — AI chatbot’larıyla dertleşmenin, geleneksel günlük tutma yöntemine kıyasla belirgin bir avantaj sağlamadığı görüldü. Ayrıca chatbot’lar, kullanıcıların kendini daha az yalnız hissetmesine ya da sosyal destek algısının artmasına da anlamlı bir katkı sunmadı.
Yapay Zekâ Chatbot’ları Geçici Duygusal Rahatlama Sağlıyor
Hu, “Chatbot’lar insan etkileşimlerinin derinliğini sağlayamayabilir, ancak bu araştırma, yapay zekâ chatbot’larının öfke veya korku gibi duygusal rahatlama sağlamada etkili bir araç olabileceğini gösteriyor. Özellikle birine (ya da bir şeye) konuşmak istediğiniz anlarda faydalı olabilir,” dedi.
Yapay Zekâ Chatbot’ları: Negatif Duygulara Yardımcı Olabilir Mi?
Yapay zekâ chatbot’larının negatif duyguları tamamen “iyileştiremeyeceği” düşünülse de, bir insan yerine onlara bağırmak, olumsuz hisleri hafifletmek adına zararlı olmayabilir. İnsanlar, çoğu zaman duygusal rahatlama arayışı içinde birisine içlerini dökmek isterler, ancak her zaman güvendikleri birine ulaşamayabilirler. Bu noktada, yapay zeka chatbot’ları, duygusal boşalma sağlamak için alternatif bir seçenek olarak ortaya çıkıyor. Hem de insanlar gibi yargılamadan dinleyebilecekleri için, bu tür bir iletişim, duygusal anlamda bazı rahatlamalar sağlayabiliyor.
Derleyen: Eda Azap Öztemel
